𝐇𝐨𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐨𝐢 𝐭𝐡𝐨𝐢 𝐭𝐡𝐢𝐞𝐧 𝐭𝐡𝐚𝐭 𝐜𝐨𝐦𝐞𝐬 𝐭𝐨 𝐲𝐨𝐮𝐫 𝐦𝐢𝐧𝐝 𝐰𝐡𝐞𝐧 𝐲𝐨𝐮 𝐡𝐞𝐚𝐫 𝐙𝐊? Đối với tôi, đó là 𝐅𝐞𝐫𝐦𝐚𝐡. Bởi vì @fermah_xyz không cố gắng xây dựng ZK rollup tiếp theo, zkVM, hoặc hệ thống chứng minh mới. Nó đang xây dựng nền tảng mà tất cả chúng có thể kết nối vào. Chứng minh ZK rất mạnh mẽ, nhưng việc vận hành hạ tầng cho chúng là một vấn đề hoàn toàn khác. Bạn cần phần cứng mạnh mẽ (thường là GPU), những môi trường phần mềm chuyên biệt cao, và sự điều phối đáng tin cậy để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru. Nó tốn kém, phân mảnh, và được xây dựng tùy chỉnh cho mỗi stack. • Muốn chứng minh Groth16? Bạn thiết lập một hệ thống. • Muốn chứng minh các lô Scroll hoặc các khối zkSync? Đó là một cái khác. • Cần chạy RISC Zero hoặc Jolt zkVM? Khác nữa. Nó giống như mỗi dịch vụ phát trực tuyến yêu cầu TV riêng, điều khiển từ xa riêng, và ghế sofa riêng. 𝐅𝐞𝐫𝐦𝐚𝐡 𝐜𝐡𝐚𝐧𝐠𝐞𝐬 𝐭𝐡𝐚𝐭. Fermah là một 𝐵𝐼𝐸𝐍 𝐵𝐼𝐸𝐍 𝐠𝐞𝐧𝐞𝐫𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐦𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭𝐩𝐥𝐚𝐜𝐞 Điều đó có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể gửi yêu cầu chứng minh qua các hệ thống chứng minh, chuỗi, và VMs, và Fermah sẽ ghép chúng với nút điều hành phù hợp để tính toán và trả lại chứng minh đó. Cách bạn sử dụng AWS để chạy tính toán, Bạn sẽ sử dụng Fermah để tạo ra chứng minh. Fermah giải quyết vấn đề gì? Nó trừu tượng hóa hạ tầng chứng minh. Không còn phải quản lý máy móc, cài đặt mạch, hoặc xây dựng môi trường Docker. Thay vào đó, người tìm kiếm gửi công việc qua RPC hoặc SDK. Người ghép nối của Fermah sẽ phân bổ chúng cho các nút chứng minh có sẵn. Chứng minh được trả lại và có thể được lưu trữ tùy chọn. Dưới nắp, những nút đó được vận hành bởi các nhà điều hành Eigenlayer. Có nghĩa là Fermah tận dụng nền kinh tế restaking đang phát triển của Ethereum để cung cấp việc tạo chứng minh phi tập trung, hiệu suất cao. Mô hình điều phối này có nghĩa là: • Tăng cường sử dụng các nhà chứng minh • Giảm chi phí cho mỗi chứng minh • Thời gian trả lại nhanh hơn • Chứng minh như một dịch vụ (ở quy mô) Và nó không chỉ là lý thuyết. Nó đang hoạt động. Fermah hiện đang cung cấp khối lượng công việc sản xuất cho @zksync, tạo ra chứng minh khối với hiệu suất kinh tế mạnh mẽ. Nó cũng được tích hợp vào quy trình zkEVM của Scroll, bao phủ các giai đoạn chunk, batch, và bundle. Và nó là lớp chứng minh cho Jolt zkVM của a16z, hiện đang hoạt động trong testnet của Fermah. Thay vì đẩy thêm một khung ZK khác, Fermah định vị mình như một lớp kết nối biến việc tạo chứng minh không biết thành một nguyên tắc lập trình, đáng tin cậy cho tất cả. Vậy Fermah cung cấp gì, theo nghĩa thực tế? Một giao diện duy nhất để: • Tạo chứng minh Groth16, zkVM, zkEVM, RISC Zero, hoặc Jolt • Ủy quyền chứng minh cho các nút ngoài chuỗi, được trừu tượng hóa khỏi logic ứng dụng của bạn • Tích hợp việc tạo chứng minh qua các chuỗi và hệ thống • Tránh gánh nặng devops của việc duy trì hạ tầng chứng minh nội bộ Giống như một nhà phát triển không xây dựng một trung tâm dữ liệu để triển khai một ứng dụng, Fermah tin rằng bạn không nên cần phải xây dựng một trang trại chứng minh chỉ để sử dụng zero-knowledge. TL;DR Fermah không chỉ là một công cụ ZK khác. Nó là lớp hạ tầng làm cho việc tạo ZK toàn cầu trở nên khả thi. Khi việc tạo chứng minh trở nên hàng hóa, tự động hóa, và tích hợp qua toàn bộ stack, nó sẽ không phải vì mỗi ứng dụng xây dựng đường ống riêng của nó. Nó sẽ là vì Fermah đã làm cho việc kết nối và chứng minh trở nên dễ dàng.